Samorząd terytorialny, czyli organy administracji publicznej na poziomie lokalnym, ma wiele możliwości podjęcia działań w zakresie ekologii i ochrony środowiska. Ustawy takie jak: ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody czy ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nadają im władzy w zakresie edukacji ekologicznej w gminach.
Jakie działania może podjąć samorząd terytorialny?
Samorząd terytorialny może opracować plany zagospodarowania przestrzennego uwzględniające zasady zrównoważonego rozwoju i ochronę środowiska. Samorząd może organizować i zarządzać systemem gospodarki odpadami, w tym wprowadzać selektywne zbieranie odpadów, promować recykling i kompostowanie oraz monitorować przestrzeganie przepisów dotyczących utylizacji odpadów. Mogą również promować zrównoważony transport, takie jak rowerowe ścieżki i ścieżki dla pieszych, komunikację publiczną, carpooling czy elektromobilność. Może również wprowadzać strefy niskiej emisji czy opłaty za korzystanie z samochodów o dużej emisji. Do działań, które mogą podjąć, należy również edukacja ekologiczna w gminie oraz prowadzenie akcji związanych z ekologią.
Obowiązkowymi działaniami gminy są:
- Ustalenie i egzekwowanie zasad dotyczących utrzymania czystości i porządku w gminie poprzez tworzenie regulaminów i monitorowanie ich przestrzegania.
- Budowa, utrzymanie i działanie instalacji i urządzeń służących do odzyskiwania lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych oraz stacji zlewnych dla ścieków gromadzonych w zbiornikach bezodpływowych.
- Prowadzenie selektywnego zbierania odpadów komunalnych.
- Przygotowanie i zatwierdzenie programu ochrony środowiska na poziomie gminy.
- Przeprowadzanie procedur oceny wpływu na środowisko przedsięwzięć, które mogą mieć znaczący wpływ na środowisko, oraz opracowywanie strategii, planów i programów związanych z ochroną środowiska.
- Gromadzenie informacji od osób fizycznych, które nie są przedsiębiorcami, dotyczących substancji, które stanowią szczególne zagrożenie dla środowiska, wraz z informacjami o ich rodzaju, ilości i lokalizacji.
- Monitorowanie i egzekwowanie przestrzegania przepisów dotyczących ochrony środowiska w zakresie objętym kompetencjami gminy.
- Wydawanie decyzji nakładających obowiązek przeprowadzenia pomiarów emisji na właściciela instalacji w określonym terminie.
- Udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie, które znajdują się w gminie
- Wdrażanie działań zgodnych z przepisami prawa krajowego i unijnego na terenie gminy.
- Tworzenie i utrzymywanie terenów zieleni i zadrzewień w należytym stanie.
Z dniem 1 stycznia 2012 roku weszła w życie Ustawa o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z dnia 1 lipca 2011 roku (Dz. U. z 2011 r. Nr 152, poz. 897). Nakłada ona na gminy m.in. przejęcie obowiązku właściciela nieruchomości w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi. W związku z przejęciem powyższego obowiązku, gminy są obowiązane do selektywnej zbiórki odpadów komunalnych co najmniej dla papieru, metali, tworzywa sztucznego, szkła i opakowań wielomateriałowych oraz odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, w tym odpadów opakowaniowych ulegających biodegradacji.
Dodatkowo gminy muszą utworzyć PSZOK – Punkt Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych w sposób zapewniający łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców gminy.
Muszą także zapewnić osiągnięcie odpowiednich poziomów przygotowania do ponownego użycia, recyklingu i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, przekazywanych do składowania.
Edukacja ekologiczna w gminie to ważna kwestia, a wszystkie wyżej wymienione działania mają na celu promowanie czystego i zrównoważonego środowiska w gminie oraz zapewnienie ochrony dla mieszkańców i przyrody.
Edukacja ekologiczna w gminie a współpraca z organizacją odzysku opakowań
Prawidłowa gospodarka odpadami komunalnymi nie obędzie się jednak bez edukacji i podniesienia świadomości ekologicznej mieszkańców gmin. Gminy mają obowiązek prowadzenia działań informacyjnych i edukacyjnych w zakresie prawidłowego gospodarowania odpadami komunalnymi, w szczególności na temat selektywnego zbierania odpadów komunalnych.
Więcej na temat gospodarki odpadami w 5. numerze kwartalnika edukacji ekologicznej MiniLO&Aniela.
Edukacja ekologiczna w Twojej Gminie?
Skontaktuj się z nami:
Hanna Krzyżyńska
Specjalista ds. publicznych kampanii edukacyjnych
tel: 519 184 340
e-mail: pke@ekocykl.org
